In de huidige woningcrisis bieden wooncoöperaties een veelbelovende en duurzame oplossing voor betaalbaar en gemeenschappelijk wonen, met zorg voor elkaar. Daarom heeft de gemeente Amsterdam de ambitie gesteld om 10% van haar woningvoorraad (oftewel 50.000 woningen) tegen 2040 uit wooncoöperaties te laten bestaan. In Amsterdam vormen De Torteltuin, Stroom, Eureka!, De Bundel, De Bonte Hulst, De Woonwolk, Bajes Dorp, de Nieuwe Meent en De Warren, een beweging die een alternatief biedt voor de traditionele woningmarkt. Wooncoöperaties worden gedragen door vrijwilligers die zich met ziel en zaligheid inzetten voor hun project. Maar ze hebben te maken met een nijpend financieringsprobleem: ze kunnen minder lenen dan bewoners die hun eigen woning kopen. De wooncoöperaties hebben dus dringend geld nodig.
Wooncoöperaties zijn collectieve woonvormen waarin de bewoners samen eigenaar zijn van hun woning. Ze beslissen democratisch over het beheer. Dat blijft ook zo, want er is vastgelegd dat de vereniging eigenaar blijft van het vastgoed. Zo kan er geen winst terugvloeien naar de leden en ligt de nadruk op betaalbare woningen. De wooncoöperatie pakt de wooncrisis bij de kern aan: op de oververhitte woningmarkt. Waar de overheid en projectontwikkelaars moeite hebben te voorzien in passende woonruimtes voor verschillende groepen en vitale beroepsgroepen, bieden wooncoöperaties een duurzaam alternatief voor iedereen die een woning zoekt.
Het succes van de wooncoöperaties rust op de toewijding van de leden, die vrijwillig hun tijd, energie en expertise inzetten om hun woningbouwproject tot een succes te maken. De leden regelen alles samen: van juridische zaken en het contact met de gemeente tot het organiseren van de financiering en het ontwerp van het gebouw. Dat dit model werkt is te zien aan de pioniers van deze beweging: zo werd wooncoöperatie De Warren (36 woningen) in 2022 opgeleverd, heeft Bajesdorp (15 woningen) haar openingsfeest 29 september 2024 gehad, en wordt de Nieuwe Meent (40 woningen) begin 2025 opgeleverd.
Amsterdamse burger-wooninitiatieven halen gezamenlijk meer dan 100 miljoen euro op!
Dankzij de succesvolle pioniers groeit de beweging van wooncoöperaties. Op dit moment gaan De Torteltuin, Stroom, Eureka!, De Bundel, De Bonte Hulst en de Woonwolk maar liefst 388 woningen bouwen. In totaal zijn er dus binnenkort 479 nieuwe coöperatieve woningen in Amsterdam. Om de bouwkosten hiervan te financieren hebben de burger-initiatieven gezamenlijk meer dan 105 miljoen euro opgehaald. Ondanks het toenemende vertrouwen en steun van banken, gemeenten en impact investeerders moeten leden nog wel een zeer significant deel van deze kosten zelf bij elkaar brengen. En dit is een grote uitdaging. Want, waar eigenaren van een koopwoning een hypotheek kunnen krijgen voor honderd procent van de waarde van hun eigen huis, moeten wooncoöperaties meer dan 30% van hun woning namelijk zelf financieren.
Alleen, het idee achter wooncoöperaties is juist dat mensen die geen toegang tot een koopwoning of vrije sector hebben, toch een betaalbare woning kunnen vinden. Omdat eigen vermogen beperkt is, is het meest gangbare alternatief voor financiering het verkopen van obligaties. Hoewel het een fantastische manier is voor familieleden en warme netwerken om de beweging te ondersteunen, is het ook uitdagend om zulke grote geldbedragen bij elkaar te krijgen.
‘Je bent al jaren bezig een huis te ontwerpen dat duurzaam, toekomstbestendig, sociaal inclusief en betaalbaar is om zo een gezonde buurtgemeenschap te creëren, en dan moet je na al die moeite ook nog massaal al je vrienden, familie en kennissen vragen om bij te dragen aan een huis waar ze zelf niet gaan wonen. Dit is heel moeilijk voor te stellen bij een koophuis. Dus waarom is dit de realiteit van wooncoöperaties?’
- Michiel Voskamp, lid van De Torteltuin
Samen de crisis te lijf
Het huidige financieringsgat vormt een knelpunt voor de groei van de wooncoöperaties. Om met toewijding en inzet aan hun woningen te kunnen werken, moeten de leden private investeringen, crowdfunding, giften en eigen inleg bijeenbrengen. Dit kost veel tijd en beperkt de toegankelijkheid van wooncoöperaties nu aanzienlijk tot vrijwilligers die veel tijd en energie kunnen geven en een stevig netwerk hebben. Een ander financieringsmodel is noodzakelijk om het volledige potentieel van wooncoöperaties te benutten.
Het platform Wooncoöperaties Amsterdam heeft initiatief genomen voor een landelijke, overkoepelende vereniging van de wooncoöperaties met een ondersteunend Burgerfonds. Dit plan werd gepresenteerd op de ‘Wooncoöperatie dag’ in Ede, georganiseerd door het kennisnetwerk Cooplink. Dit fonds moet een vehikel worden voor woongemeenschappen om elkaar te steunen en in elkaar te investeren. Op deze manier kan deze hoopvolle burgerbeweging voor betaalbaar wonen een sneeuwbaleffect veroorzaken.
Tot dit fonds is opgericht, moeten de nog-te-bouwen Amsterdamse wooncoöperaties tot eind 2025 de laatste procenten van hun financiering ophalen door middel van crowdfunding en het verkopen van obligaties. In totaal is dit bedrag €5.430.000,-. Specifiek voor de Torteltuin, Stroom en Eureka! is de nood echter hoog. Voor het eind van 2024 moeten deze wooncoöperaties nog €2.654.000,- euro ophalen om hun woningen te kunnen realiseren. En hoewel de wooncoöperaties goede hoop hebben dat het hen gaat lukken, zoeken ze ook op korte termijn (voor het einde van 2024) nog (impact) investeerders die willen helpen om het financieringsgat te dichten.
Einde persbericht
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Michiel Voskamp (bestuurslid de Torteltuin en bestuurslid PWA) via het contactformulier op deze website.
Ondertekend namens:
Wooncoöperatie Stroom
Wooncoöperatie Eureka!
Wooncoöperatie De Bundel
Wooncoöperatie De Torteltuin
Wooncoöperatie De Woonwolk
Wooncoöperatie De Bonte Hulst
Comments